Os respectos humanos

Que non vos deteña ningunha razón hipócrita: aplicade a medicina precisa. Mais obrade con man maternal, coa delicadeza infinita das nosas nais, mentres nos curaban as feridas grandes ou pequenas dos nosos xogos e tropezóns infantís. Cando é preciso esperar unhas horas, espérase; nunca máis tempo do imprescindible, xa que outra actitude entrañaría comodidade, covardía, cousa ben distinta da prudencia. Rexeitade todos, e principalmente os que vos encargades de formar a outros, o medo a desinfectar a ferida.

É posible que alguén murmure arteiramente ao oído daqueles que deben curar, e non se deciden ou non se queren enfrontar coa súa misión: Mestre, sabemos que es veraz...⁸. Non toleredes o irónico eloxio: os que non se esforzan en levar a cabo con dilixencia a súa tarefa, nin son mestres, porque non aprenden o camiño auténtico; nin son verdadeiros, pois coa súa falsa prudencia toman como esaxeración ou desprezan as normas claras, mil veces probadas pola recta conduta, pola idade, pola ciencia do bo goberno, polo coñecemento da fraqueza humana e polo amor a cada ovella, que empuxan a falar, a intervir, a demostrar interese.

Aos falsos mestres domínalles o medo de apurar a verdade; desacóugalles a soa idea —a obriga— de acudir ao antídoto doloroso en determinadas circunstancias. Nunha actitude semellante —convencédevos— non hai prudencia, nin piedade, nin cordura; esa postura reflicte apoucamento, falta de responsabilidade, insensatez, necidade. Son os mesmos que despois, presos de pánico pola desfeita, pretenden atallar o mal cando xa é tarde. Non se lembran de que a virtude da prudencia esixe recoller e transmitir a tempo o consello repousado da madurez, da experiencia antiga, da vista limpa, da lingua sen ataduras.