A sabedoría do corazón

85 O sabio de corazón será chamado prudente¹⁰, lese no libro dos Proverbios. Non entenderiamos a prudencia se a concibísemos como pusilanimidade e falta de audacia. A prudencia maniféstase no hábito que inclina a actuar ben; a clarificar o fin e a buscar os medios máis convenientes para acadalo.

Mais a prudencia non é un valor supremo. Temos que nos preguntar sempre: prudencia, para que? Porque existe unha falsa prudencia —que máis ben debemos chamar astucia— que está ao servizo do egoísmo, que aproveita os recursos máis aptos para acadar fins tortos. Usar entón de moita perspicacia non leva máis que a agravar a mala disposición, e a merecer aquel reproche que santo Agostiño formulaba, predicando ao pobo: «pretendes inclinar o corazón de Deus, que é sempre recto, para que se acomode á perversidade do teu?»¹¹. Esa é a falsa prudencia do que pensa que lle sobran as súas propias forzas para xustificarse. Non queirades teros dentro de vósmesmos por prudentes¹², di san Paulo, porque está escrito: destruirei a sabedoría dossabios e a prudencia dos prudentes¹³.