VIDA DE FE

Óese dicir ás veces que hoxe son menos frecuente os milagres. Non será que son menos as almas que viven vida de fe? Deus non pode faltar á súa promesa: pídeme e farei das xentes a túa herdade, dareiche en posesión os confíns da terra¹. Noso Señor é a Verdade, o fundamento de todo o que existe, nada se cumpre sen o seu querer omnipotente.

Como era nun principio e agora e sempre, e polos séculos dos séculos². O Señor non cambia; non se necesita mover para ir tras as cousas que non teña; é todo o movemento, e toda a beleza e toda a grandeza. Hoxe como antes. Pasarán os ceos como fume, envellecerá como un vestido a terra (...) Mais a miña salvación durará pola eternidade e a miña xustiza durará por sempre³.

Deus estableceu en Xesucristo unha nova e eterna alianza cos homes. Puxo a súa omnipotencia ao servizo da nosa salvación. Cando as criaturas desconfían, cando tremen por falta de fe, oímos de novo a Isaías que anuncia no nome do Señor: acaso cortouse o meu brazo para salvar ou xa non me queda forza para librar? Con só a miña ameaza, seco o mar e volvo en deserto os ríos, ata perecer os seus peixes por falta de auga e morrer de sede os viventes. Eu revisto os ceos dun veo de sombras e os cubro como de saco⁴.

A fe é virtude sobrenatural que dispón a nosa intelixencia a asentir ás verdades reveladas, a responder que si a Cristo, que nos deu a coñecer plenamente o designio salvador da Trindade Beatísima. Deus, que noutro tempo falou aos nosos pais en diferentes ocasións e de moitas maneiras polos profetas, falounos ultimamente nestes días, por medio do seu Fillo, a quen constituíu herdeiro de todo, por quen criou tamén os séculos. O cal, sendo como o resplandor da súa gloria, vivo retrato da súa substancia, e sustentándoo todo coa súa poderosa palabra, despois de ternos purificado dos nosos pecados, está sentado á destra da Maxestade no máis alto dos ceos⁵.

A carón da piscina de Siloé

Eu querería que fose Xesús quen nos falase de vida de fe, quen nos dese leccións de fe. Por iso abriremos o Novo Testamento, e viviremos con El algunhas pasaxes da súa vida. Porque non desdeñou aprenderlles aos seus discípulos, pouco a pouco, para que se entregasen con confianza ao cumprimento da Vontade do Pai. Adoutrínaos con palabras e con obras.

Mirade o capítulo noveno de san Xoán. Ao pasar viu Xesús a un home cego de nacemento. E os seus discípulos preguntáronlle: Mestre, que pecados son a causa de que este nacera cego, os seus ou os dos seus pais?⁶. Estes homes, a pesar de estar tan preto de Cristo, pensan mal daquel pobre cego. Para que non vos estrañe se, no rodar da vida, cando servides á Igrexa, atopades discípulos do Señor que se comportan de xeito semellante con vós ou con outros. Non vos importe e, como o cego, non fagades caso: abandonádevos de verdade nas mans de Cristo; El non ataca, perdoa; non condena, absolve; non observa con desapego a enfermidade, senón que aplica o remedio con dilixencia divina.

Noso Señor cuspiu na terra, formou lodo coa saliva, aplicouno sobre os ollos do cego, e díxolle: anda, e lávate na piscina de Siloé, que significa Enviado. Foi, pois, o cego e lavouse alí, e volveu con vista⁷.

Que exemplo de fe segura nos ofrece este cego! Unha fe viva, operativa. Condúceste ti así cos mandatos de Deus, cando moitas veces estás cego, cando nas preocupacións da túa alma se agocha a luz? Que poder contiña a auga, para que ao humedecer os ollos fosen curados? Sería máis apropiado un misterioso colirio, unha preciosa medicina preparada no laboratorio dun sabio alquimista. Mais aquel home cre; pon por obra o mandato de Deus, e volve cos ollos cheos de claridade.

«Pareceu útil —escribiu santo Agostiño comentando esta pasaxe— que o Evanxelista explicase o significado do nome da piscina, anotando que quere dicir Enviado. Agora entendedes quen é este Enviado. Se o Señor non nos fora enviado, ninguén de nós tería sido librado do pecado»⁸. Temos que crer con fe firme en quen nos salva, nese Médico divino que foi enviado precisamente para sandarnos. Crer con tanta máis forza canta maior e máis desesperada sexa e enfermidade que padezamos.

Temos que adquirir a medida divina das cousas, non perdendo nunca o punto de mira sobrenatural, e contando con que Xesús se vale tamén das nosas miserias, para que resplan-deza a súa gloria. Por iso cando sintades rebulir na vosa conciencia o amor propio, o cansazo, o desánimo, o peso das paixóns, reaccionade axiña e escoitade ao Mestre, sen vos asustar ademais ante a triste realidade do que cada quen somos; porque, mentres vivamos, nos acompañaran sempre as debilidades persoais.

Este é o camiño do cristián. Resulta necesario invocar sen descanso, cunha fe rexa e humilde: Señor!, non te fíes de min. Eu si que me fío de Ti. E ao barruntar na nosa alma o amor, a compaixón, a tenrura con que Cristo nos mira, porque El non nos abandona, comprenderemos en toda a súa fondura as palabras do Apóstolo: virtus in infirmitate perficitur⁹; con fe no Señor, a pesar das nosas miserias —mellor coas nosas miserias—, seremos fieis ao noso Pai Deus: brillará o poder divino, sosténdonos no medio da nosa fraqueza.

A fe de Bartimeu

Desta volta é san Marcos o que nos conta a curación doutro cego. Ao saír de Xericó cos seus discípulos, seguido de moito xentío, Bartimeu o cego, fillo de Timeu, estaba sentado a carón do camiño para pedir esmola¹⁰. Oíndo aquel grande balbordo de xente, o cego preguntou: que pasa? Contestáronlle: Xesús de Nazaret. E entón acendéuselle tanto a alma na fe de Cristo, que berrou: Xesús, fillo de David, ten compaixón de min¹¹.

Non che dan ganas de berrar a ti, que estás tamén á beira do camiño, dese camiño da vida, que é tan curta; a ti, que che faltan luces; a ti, que necesitas máis grazas para decidirte a buscar a santidade? Non sentes a urxencia de clamar: Xesús, fillo de David, ten compaixón de min? Que fermosa xaculatoria, para que a repitas con frecuencia!

Aconséllovos que meditedes de vagar os momentos que preceden o prodixio, co fin de que conservedes gravada na vosa mente unha idea moi clara: que distintos son, do Corazón misericordioso de Xesús, os nosos pobres corazóns! Serviravos sempre, e de xeito moi especial á hora da proba, da tentación, e tamén á hora da resposta xenerosa nos pequenos quefaceres e nas ocasións heroicas.

Había alí moitos que lle rifaban a Bartimeu co intento de que calase¹². Como a ti, cando sospeitaches que Xesús pasaba á túa beira. Acelerouse o latexar do teu peito e comezaches tamén a clamar, removido por unha íntima inquedanza. E amigos, costumes, comodidade, ambiente, todos te aconsellaron: cala, non deas voces! Por que tes que chamar a Xesús? Non o molestes!

Pero o pobre Bartimeu non os escoitaba, e aínda continuaba con máis forza: Fillo de David, ten compaixón de min. O Señor, que o oíu desde o principio, deixouno perseverar na súa oración. O mesmo ca ti. Xesús percibe a primeira invocación da nosa alma, pero espera. Quere que nos convenzamos de que o necesitamos; quere que lle roguemos, que sexamos teimudos, como aquel cego que estaba a carón do camiño que saía de Xericó. «Imitémolo. Aínda que Deus non nos conceda axiña o que lle pedimos, aínda que moitos pretendan afastarnos da oración, non deixemos de implorarlle»¹³.

196 Parándose daquela Xesús, mandouno chamar. E algúns dos mellores que o arrodeaban, diríxense ao cego: ei, bo ánimo, que te chama¹⁴. É a vocación cristiá! Mais non é unha soa a chamada de Deus. Considerade ademais que o Señor nos busca en cada instante: levántate —indícanos—, sae da túa preguiza, da túa comodidade, dos teus pequenos egoísmos, dos teus problemas sen importancia. Despégate da terra, que estás aí plano, chato, informe. Adquire altura, peso e volume e visión sobrenatural.

Aquel home, guindando lonxe a súa capa, ao instante púxose en pé e foi cara el ¹⁵. Tirando a súa capa! Non sei se ti terás estado na guerra. Hai xa moitos anos, eu puiden pisar algunha vez un campo de batalla, despois dalgunhas horas de ter rematado a pelexa; e alí había, abandonados polo chan, mantas, cantimploras e macutos cheos de recordos de familia: cartas, fotografías de persoas amadas... E non eran dos derrotados; eran dos vitoriosos! Aquilo, todo aquilo sobráballes, para correr máis á présa e saltar o parapeto inimigo. Como a Bartimeu, para correr detrás de Cristo.

Non esquezas que, para chegar ata Cristo, cómpre o sacrificio; tirar todo o que estorbe: manta, macuto, cantimplora. Ti tes que proceder do mesmo xeito nesta contenda polo reino de Deus, nesta loita de amor e de paz, coa que tratamos de estender o reinado de Cristo. Por servir á Igrexa, ao Romano Pontífice e ás almas, debes estar disposto a renunciar a todo o que sobre; a quedar sen esa manta, que é o abrigo das noites crúas; sen eses recordos amados da familia; sen o refrixerio da auga. Lección de fe, lección de amor. Porque hai que amar a Cristo así.

Fe con obras

E inmediatamente comeza un diálogo divino, un diálogo de marabilla, que conmove, que acende, porque ti e mais eu somos agora Bartimeu. Abre Cristo a boca divina e pregunta: quid tibi vis faciam?, que queres que che conceda? E o cego: Mestre, que vexa¹⁶. Que cousa máis lóxica! E ti, ves? Non che sucedeu, nalgunha ocasión o mesmo que a este cego de Xericó? Eu non podo deixar de lembrar que, ao meditar esta pasaxe moitos anos atrás, ao comprobar que Xesús esperaba algo de min —algo que eu non sabía o que era!—, fixen as miñas xaculatorias. Señor, que queres?, que me pides? Presentía que me buscaba para algo novo e o Rabboni, ut videam —Mestre, que vexa— moveume a suplicar a Cristo, nunha continua oración: Señor, que iso que Ti queres, se cumpra.

Rezade comigo ao Señor: doce me facere voluntatem tuam, quia Deus meus es tu¹⁷, apréndeme a cumprir a túa Vontade, porque Ti es o meu Deus. Nunha palabra, que abrolle dos nosos beizos o afán sincero de corresponder, con desexo eficaz, ás invitacións do noso Creador, procurando seguir os seus designios cunha fe inquebrantable, co convencemento de que El non pode fallar.

Amada deste xeito a Vontade divina, entenderemos que o valor da fe non está só na claridade coa que se expón, senón na resolución para defendela con obras: e actuaremos en consecuencia.

Mais volvamos á escena que se desenvolve a saída de Xericó. Agora es ti, a quen lle fala Cristo. Diche: que queres de Min? Que vexa, Señor, que vexa! E Xesús: anda, que a túa fe te salvou. E inmediatamente viu e íao seguindo polo camiño¹⁸. Seguilo no camiño. Ti coñeciches o que o Señor te propoñía, e decidiches acompañalo no camiño. Ti intentas pisar sobre as súas pegadas, vestirte da vestidura de Cristo, ser o mesmo Cristo: pois a túa fe, fe nesa luz que o Señor che vai dando, ten que ser operativa e sacrificada. Non te fagas ilusións, non penses en descubrir modos novos. A fe que El nos reclama é así: temos que andar ao seu ritmo con obras cheas de xenerosidade, arrincando e soltando o que estorba.

Fe e humildade

Agora é san Mateu quen nos conta unha situación conmovedora. Velaquí que unha muller, que había doce anos que padecía un fluxo de sangue, veu por detrás e rozou a beira da súa vestidura¹⁹. Que humildade a súa! Porque pensaba para ela: con que soamente poida tocar o seu vestido vereime curada²⁰. Nunca faltan enfermos que imploran, como Bartimeu, cunha fe grande, que non teñen reparos en confesar a berros. Pero mirade como, no camiño de Cristo, non hai dúas almas iguais. Grande é tamén a fe desta muller, e ela non berra: achégase sen que ninguén a note. Bástalle tocar un pouco a roupa de Xesús, porque está segura de que será curada. Cando apenas o fixo, o Noso Señor vólvese e míraa. Xa sabe o que ocorre no interior daquel corazón; advertiu a súa seguridade: filla, ten confianza, a túa fe salvoute²¹.

«Tocou delicadamente o rodo do manto, achegouse con fe, creu e soubo que fora sandada... Así nós, se queremos ser salvados, toquemos con fe o vestido de Cristo»²². Persuádeste de como ten que ser a nosa fe? Humilde. Quen es ti, quen son eu, para merecer esta chamada de Cristo? Quen somos, para estar tan preto del? Como a aquela pobre muller entre a multitude, ofreceunos unha ocasión. E non para tocar un pouquiño o seu vestido, ou un momento o estremo do seu manto, a orla. Témolo a El. Entrégasenos totalmente, co seu Corpo, co seu Sangue, coa súa Alma e coa súa Divindade. Comémolo cada día, falamos intimamente con El, como se fala co pai, como se fala co Amor. E isto é verdade. Non son imaxinacións.

Procuremos que aumente a nosa humildade. Porque só unha fe humilde permite que miremos con visión sobrenatural. E non existe outra alternativa. Só son posibles dous modos de vivir na terra: ou se vive vida sobrenatural, ou vida animal. Ti e mais eu non podemos vivir máis ca vida de Deus, a vida sobrenatural. De que lle serve ao home gañar todo o mundo se perde a alma?²³. Que lle aproveita ao home todo o que poboa a terra, todas as ambicións da intelixencia e da vontade? Que vale isto, se todo se acaba, se todo se afunde, se son bambolinas de teatro todas as riquezas deste mundo terreo; se despois é a eternidade para sempre, para sempre, para sempre?

Este adverbio —sempre— fixo grande a Tareixa de Xesús. Cando ela —nena— saía pola porta do Adaja, atravesando as murallas da súa cidade acompañada polo seu irmán Rodrigo, para ir a terra de mouros a que os descabezasen por Cristo, murmuraba ao irmán que se cansaba: para sempre, para sempre, para sempre²⁴.

Menten os homes, cando din para sempre en cousas temporais. Só é verdade, cunha verdade total, o para sempre cara a Deus; e dese xeito tes que vivir ti, cunha fe que che axude a sentir sabores de mel, dozuras de ceo, ao pensar na eternidade que de verdade é para sempre.

Vida ordinaria e contemplación

Volvemos ao Santo Evanxeo, e detémonos no que nos refire san Mateu, no capítulo vinte e un. Relátanos que Xesús, volvendo á cidade, tivo fame, e descubrindo unha figueira á beira do camiño achegouse alí ²⁵ . Que ledicia, Señor, verte con fame, verte tamén cabo do Pozo de Sicar, sedento!²⁶. Contémplote perfectus Deus, perfectus homo²⁷: verdadeiro Deus, pero verdadeiro home; con carne como a miña. Anonadouse a si mesmo, tomando a forma de servo²⁸, para que eu non dubidase nunca de que me entende, de que me ama.

Tivo fame. Cando nos cansemos —no traballo, no estudo, na tarefa apostólica—, cando atopemos cerrazón no horizonte, daquela, os ollos a Cristo: a Xesús bo, a Xesús cansado, a Xesús famento e sedento. Como te fas entender, Señor! Como te fas querer! Móstrastenos coma nós, en todo menos no pecado para que apalpemos que contigo podemos vencer as nosas malas inclinacións, as nosas culpas. Porque non importan nin o cansazo, nin a fame, nin a sede, nin as bagoas... Cristo cansouse, pasou fame, estivo sedento, chorou. O que importa é a loita —unha contenda amable, porque o Señor permanece sempre ao noso carón— para cumprir a vontade do Pai que está nos ceos²⁹.

Achégase á figueira: achégase a ti e achégase a min. Xesús, con fame e sede de almas. Desde a Cruz clamou: sitio! ³⁰, teño sede. Sede de nós, do noso amor, das nosas almas e de todas as almas que debemos levar onda El, polo camiño da Cruz, que é o camiño da inmortalidade e da gloria do Ceo.

Aproximouse á figueira, enon atopou senón soamente follas³¹. Isto é lamentable. Ocorre así na nosa vida? Ocorre que tristemente falta fe, vibración de humildade, que non aparecen sacrificios nin obras? Que só está a fachada cristiá, pero que carecemos de proveito? É terrible. Porque Xesús ordena: nunca xamais naza de ti froito. E a figueira secou de súpeto³². Dános magoa esta pasaxe da Escritura Santa, ao tempo que tamén nos anima a acender a fe, a vivir conforme a fe, para que Cristo reciba sempre ganancia de nós.

Non nos enganemos: o Noso Señor non depende xamais das nosas construcións humanas; os proxectos máis ambiciosos son, para El, xogo de nenos. El quere almas, quere amor; quere que todos acudan, pola eternidade, a gozar do seu Reino. Temos que traballar moito na terra; e temos que traballar ben, porque esa tarefa ordinaria é a que debemos santificar. Mais non nos esquezamos nunca de realizala por Deus. Se a fixésemos por nós mesmos, por orgullo, produciriamos só follada: nin Deus nin os homes acadarían, en árbore tan frondosa, un pouco de dozura.

Despois, ao mirar a figueira agostada, os discípulos marabilláronse e comentaban: como secou nun intre? ³³. Aqueles primeiros doce que presenciaron tantos milagres de Cristo, pasman unha vez máis; a súa fe aínda non queimaba. Por iso o Señor asegura: en verdade dígovos, que se tedes fe e non andades a vacilar, non só faredes isto da figueira, senón que aínda cando digades a ese monte: arráncate e bótate ao mar, así o fará ³⁴. Xesucristo pon esta condición: que vivamos de fe, porque despois seremos quen de remover os montes. E hai tantas cousas que remover... no mundo e, primeiro, no noso corazón. Tantos obstáculos á graza! Fe, pois; fe con obras, fe con sacrificio, fe con humildade. Porque a fe nos converte en criaturas omnipotentes: e todo canto pidades na oración, como teñades fe, acadarédelo³⁵.

O home de fe sabe xulgar ben das cuestións terreas, sabe que isto de aquí abaixo é, en frase da Madre Tareixa, unha mala noite nunha mala pousada³⁶. Renova o seu convencemento de que a nosa existencia na terra é tempo de traballo e de pelexa, tempo de purificación para saldar a débeda debida á xustiza divina, polos nosos pecados. Sabe tamén que os bens temporais son medios, e úsaos xenerosamente, heroicamente.

A fe non é só para predicala, senón especialmente para practicala. Poida que con frecuencia nos falten as forzas. Entón —e acudimos de novo ao Santo Evanxeo—, comportádevos como aquel pai do rapaz lunático. Interesábase pola salvación do seu fillo, esperaba que Cristo o curaría, pero non remata de crer en tanta felicidade. E Xesús, que sempre pide fe, coñecendo as perplexidades daquela alma, anticípase: se ti podes crer, todo é posible para o que cre³⁷. Todo é posible: omnipotentes! Mais con fe. Aquel home sente que a súa fe vacila, teme que esa escaseza de confianza impida que o seu fillo recobre a saúde. E chora. Que non vos dea vergonza ese pranto: é froito do amor de Deus, da oración contrita, da humildade. E o pai do rapaz, bañado en bagoas, exclamou: Oh Señor!, eu creo: axuda ti a miña descrenza³⁸.

Dicímosllo agora nós coas mesmas palabras, ao rematar este tempo de meditación. Señor, eu creo! Fun educado na fe, decidín seguirte de preto. Repetidamente, ao longo da miña vida, implorei a túa misericordia. E, repetidamente tamén, vin como imposible que ti puideses facer tantas marabillas no corazón dos teus fillos. Señor, creo! Pero axúdame, para crer máis e mellor!

E diriximos tamén esta pregaria a Santa María, Nai de Deus e Nai Nosa, Mestra de fe: benaventurada ti, que criches!, porque se cumprirán as cousas que se che anunciaron de parte do Señor³⁹.