35

A Obra forma aos seus membros, para que cada un deles –con liberdade persoal– actúe cristiamente no exercicio da súa profesión, no medio do mundo. Nos asuntos temporais, os directores da Obra nunca poderán impoñer unha opinión determinada: cada un de vós –repito– compórtase con plena liberdade, de acordo con o ditame da súa conciencia ben formada.

En 1939, recentemente acabada a guerra civil española, dirixín nas proximidades de Valencia un curso de retiro espiritual, que tivo lugar nun colexio universitario de fundación privada. Fora utilizado, durante a guerra, como cuartel comunista. Nun dos corredores, atopei un gran letreiro, escrito por algún nonconformista, onde se lía: cada camiñante siga o seu camiño. Quixeron quitalo, pero eu detívenos: deixádeo –díxenlles–, gústame: do inimigo, o consello********. Especialmente dende entón, esas palabras servíronme moitas veces de motivo de predicación. Liberdade: cada camiñante siga o seu camiño. É absurdo e inxusto tratar de impoñer a todos os homes un único criterio, en materias nas que a doutrina de Xesucristo non sinala límites.

Liberdade absoluta en todo o temporal, porque non existe unha única fórmula cristiá para ordenar as cousas do mundo: hai moitas fórmulas técnicas para resolver os problemas sociais, científicos, económicos, políticos: e todas serán cristiás, con tal de que respecten eses principios mínimos, que non se poden abandonar sen violar a lei natural e o ensino evanxélico.

Liberdade no temporal e tamén na Igrexa, fillos meus. Son moi anticlerical –con ese anticlericalismo san, do que vos falo tantas veces– e quen teña o meu espírito o será tamén. Con demasiada frecuencia nos ambientes clericais –que non teñen o bo espírito sacerdotal– organízanse monopolios con pretextos de unidade, trátase de pechar ás almas en grupiños, aténtase á liberdade das conciencias dos fieis –que deben buscar a dirección e a formación das súas almas onde o xulguen máis oportuno e con quen prefira–, e multiplícanse preceptos negativos innecesarios –xa sería moito que se cumprisen os mandamentos de Deus e de la Igrexa–, preceptos que poñen en fronte psicoloxicamente a quen ha de cumprilos.

Liberdade

Notas
********

*** * «do inimigo o consello»: ver nota en § 24. (N. del E.)

Este punto noutro idioma