Lemos, na Santa Misa, un texto do Evanxeo segundo san Xoán: a escena da curación milagrosa do cego de nacemento. Penso que todos nos conmovemos unha vez máis ante o poder e a misericordia de Deus, que non mira indiferente a desgraza humana. Mais agora quixera fixarme noutros matices: concretamente, para que vexamos que, cando hai amor de Deus, o cristián tampouco se sente indiferente ante a sorte dos outros homes, e sabe tamén tratar a todos con respecto; e que, cando ese amor esmorece, existe o perigo dunha invasión, fanática e desapiadada, na conciencia dos demais.

Ao pasar —di o Santo Evanxeo— viu Xesús a un home cego de nacemento¹. Xesús que pasa. Con frecuencia me teño marabillado ante esta forma sinxela de relatar a clemencia divina. Xesús pasa e decátase de seguido da súa dor. Considerade, en cambio, que distintos eran daquela os pensamentos dos discípulos. Pregúntanlle: Mestre, que pecados son a causa de que este nacese cego, os seus ou os dos seus pais? ².

Os falsos xuízos

Non nos debemos estrañar de que moitos, tamén xentes que se teñen por cristiás, se comporten de xeito parecido: imaxinan, antes que nada, o mal. Sen proba ningunha, presupóñeno; e non só o pensan, senón que se atreven a expresalo nun xuízo aventurado, diante da multitude.

A conduta dos discípulos podería, benevolamente, ser cualificada de desaprehensiva. Naquela sociedade —coma hoxe: nisto pouco cambiou— había outros, os fariseos, que facían desa actitude unha norma. Lembrade de que maneira Xesucristo os denuncia: veu Xoán que non come nin bebe, e din: está posuído do demo. Veu o Fillo do Home, que come e bebe, e murmuran: velaquí un home voraz e bebedor, amigo de publicanos e pecadores³.

Ataques sistemáticos á fama, denigración da conduta íntegra: esta crítica mordaz e punzante sufriuna Xesucristo, e non é raro que algúns reserven o mesmo sistema a aqueles que, conscientes das súas lóxicas e naturais miserias e erros persoais, miúdos e inevitables —engadiría— dada a humana debilidade, desexan seguir o Mestre. Mais a comprobación desas rea-lidades non nos debe levar a xustificar tales pecados e delitos —chámaselles rexoubas, con sospeitosa comprensión— contra o bo nome de ninguén. Xesús anuncia que se ao pai de familia lle alcumaron Belcebú, non é de esperar que se conduzan mellor cos da súa casa⁴; pero aclara tamén que quen lle chame parvo ao seu irmán, será reo do lume do inferno⁵.

Onde nace esta apreciación inxusta cos demais? Parece como se algúns tivesen postas continuamente unhas anteolleiras, que lles alterasen a vista. Non estiman, por principio, que sexa posible a rectitude ou, polo menos, a loita constante por comportárense ben. Reciben todo, como di o antigo adaxio filosófico, segundo o recipiente: na súa previa deformación. Para eles, ata o máis recto, reflicte —a pesar de todo— unha postura torcida que, hipocritamente, adopta aparencia de bondade. Cando descobren claramente o ben, escribe san Gregorio, escudriñan para examinar se hai ademais algún mal oculto⁶.